به
نظر شما با توجه به نوسانات نرخ ارز، آیا بازار سرمایه وارد مرحله رشد شده است؟
طبیعی
است رشد نرخ ارز موجب رشد ارزش سهام شرکت‌ها شده است؛ خریداران سهام به چند مسئله
توجه دارند، ابتدا ارزش جایگزینی است، کارخانه‌ها تا قبل از رشد قیمت
ارز
بدلایل مختلفی مبلغ بسیار کمتری از ارزش جایگزینی برروی تابلو بورس می‌ارزیدند اما
الان وضعیت فرق کرده، چناچنه مثلا یک کارخانه سیمان که یک میلیون تن ظرفیت تولید
داشته باشد در سال گذشته در بورس با قیمت تابلو حدود 40 میلیارد تومان قیمت
داشت این در حالی است که برای ایجاد یک
میلیون تن ظرفیت تولید سیمان نیاز به حدود یک میلیون دلار سرمایه و حداقل سه سال
زمان است و بدیهی است بازار به این نکته توجه دارد از طرفی از لحاظ بنیادی قیمت
محصولات اکثر کارخانجات افزایش یافته مثلا شاید قیمت برخی فرآورده های فلزی بیش از
2 برابر افزایش یافته باشد در حالی که بهای تمام شده تولید آن که دارای مواد اولیه
داخلی و رشد اندک دستمزد است به این میزان افزایش نیافته باشد که قاعدتاً در
صنایعی که مواد اولیه وارداتی نداشته و امکانات صادراتی دارند تاثیرات سود و زیانی
این عوامل در آینده منجر به اقبال بازار به سهم خواهد شد.
دلیل
دوم رشد قیمت ها به نظر من وجود پول داغ یا Hot Money
در بازار سرمایه است، خیلی از سرمایه گذاران دنبال راهی مطمئن و فوری هستند که
ارزش دارایی های ریالی شان را حفظ کنند بنابراین سپرده های دیداری اشخاص حقیقی نزد
بانک ها بخشی به بورس منتقل شده است و البته بخشی از اشخاص حقوقی مثل کارگزاری
بانک ها هم مشغول تبدیل دارایی های ریالی هستند که به نظرم این که نقدینگی به سمت
بورس هدایت شود خوب است ولی این حجم از ریال که وارد بورس می شود بیشتر از قابلیت
های بنیادی بورس است و در آینده چنانچه رشد شاخص وارد مرحله استراحت شود و یا
بدلیل ریسک های محیطی نزولی شود عواقب خطرناکی را در پی خواهد داشت.
یکی
از این ریسک ها قابلیت تاثیر تحریم ها بر رشد اقتصادی و صادرات است که بایستی
بصورت شفاف برای سرمایه گذاران تشریح شود که در صورت ادامه و گسترش تحریم ها چه
تاثیری بر وضعیت سود آوری شرکت ها خواهد گذاشت مثلاً شرکتی که هم اکنون بر اثر رشد
بهای ارز هم صادرات بیشتری داشته هم درآمد بیشتری حاصل کرده چنانچه بر اثر تحریم
ها نتواند ارز را منتقل کند و یا کشتی ها بدلیل مسایل بانکی و بیمه حاضر به حمل
محصول صادراتی نباشند چه تاثیرات سود و زیانی را متحمل خواهد شد و متاسفانه الان
راهکار و تمایلی برای انعکاس این مطالب وجود ندارد پیشنهاد می کنم بورس با هجوم
خریداران بخصوص خریداران حقیقی حداقل قوانین کنترلی گذشته خود مانند محدودیت
افزایش حداکثر 5 درصد در روز و الزامات ارائه بودجه و پیش بینی EPS
را کنار نگذارد و اجازه
دهد سرمایه گذاران به اطلاعات شفاف تری دسترسی داشته باشند. زمزمه هایی از خروج
برخی محصولات از بورس کالا بگوش می رسد که مطمئناً در این شرایط کاهش شفافیت باعث
ایجاد هزینه های جبران ناپذیری خواهد شد هر چند با توجه به رشد عمومی قیمت ها احتمال
سقوط بورس بسیار اندک است اما این احتمال که شاخص وارد فاز استراحت طولانی شود و
یا بر اساس ریسک های محیطی روندی کاهشی به خود بگیرد وجود دارد که متاسفانه
تاثیرات روانی این گونه اتفاقات موجب تشدید تاثیر عوامل محیطی نیز خواهد شد.
از
طرفی نهادهای مانند بانک مرکزی و هلدینگ های بزرگ باید نظارت بیشتری بر عملکرد
کارگزاری های حتی بعضاً دولتی داشته باشند زیرا ایجاد التهاب و نوسان گیری این
موسسات می تواند سرمایه های اندک سهامداران حقیقی را با مخاطره مواجه سازد و بر
کوره تورم نیز بدمد.
آرش
حبيبي آزاد
97/7/7